Arnout Brouwers is historicus en chef opinie bij de Volkskrant
Brouwers analyseert dat voor een stabiel migratiebeleid in de EU posities in Afrika onvermijdelijk zijn. Die zijn tevens onvergelijkbaar met de veel bekritiseerde Turkije-deal.
Lees verder op de website van De Volkskrant »
Arnout Brouwers is historicus en chef opinie bij de Volkskrant
De EU ervaart door gewijzigde geopolitieke verhoudingen direct de gevolgen van de opkomst en herwaardering van autocratische en dictatoriale leiders.
We zullen dus meer op eigen kracht moeten koersen als gevolg van die onverwachte impuls voor ‘de idee Europa’ en een sterkere EU.
Lees verder op de website van De Volkskrant »
Arnout Brouwers is historicus en chef opinie bij de Volkskrant
Brouwers verwoordt de al vaker geuite kritiek dat de Europese Unie democratisch zal zijn of niet zal zijn. Dit artikel is een goede sfeerschets na de dreun van de Brexit. Ook het begin van nadenken over de oplossing(en).
Hoe is het mogelijk dat grote groepen Europeanen op partijen stemmen die analytisch gezien juist níet opkomen voor het belang van hun kiezers? Volgens mij is dat de kernvraag, die democratisch opgelost moet worden. Er zijn enkele oorzaken denkbaar:
- domheid
- demagogie
- afwijzing, gevolgd door wraak
In alle gevallen gaat het om het afbrokkelen van draagvlak voor het grotere idee of ideaal. Twintig jaar geleden bestond het draagvlak uit >90% van alle Europeanen; we komen nu in veel EU-landen al in de buurt van 60%. In het VK zelfs tot <50%.
Kiezers die niet voldoende willen of kunnen nadenken, (en velen anderen!), vertrouwen op charismatische leiders met een goed verhaal. Als blijkt dat zij dat ook niet (snel genoeg) kunnen waarmaken, dan volgt een correctie via de stembus. Als democraat vind ik dat prima; zo is democratie bedoeld.
Waar is het dan fout gegaan? Een Europese identiteit opbouwen van bovenaf gaat niet. Zeker niet in de huidige tijd van open samenlevingen en nieuwe media. Draagvlakvergroting voor zoiets complex als samenwerken binnen de EU kan dus alleen bottomup tot stand komen: Een EU dichtbij mensen, in hun dagelijkse leven.
We doen dit in regio Eindhoven al op kleine schaal en daar bereiken we eerste resultaten, maar het gaat langzaam. Dit proces van draagvlakvergroting is meer voor marathonlopers dan voor politici die steeds met de volgende verkiezingen bezig zijn.
De Brexit betekent dus ook het einde van de centralistische, bureaucratische, maakbare EU, want die is niet voor alle Europeanen. Het Europa van de Regio’s staat al in de stijgers en vergt nog wat meer uitwerking en politieke wil om tot #sterkeregio’s te komen. Vrij naar Kennedy: Het gaat er niet meer om wat de EU voor een regio kan doen, maar wat een regio voor de EU kan doen.
Niet doen wat mogelijk is, maar wat nodig is. Dat vergt ook een EU als sociale innovatie.
Lees hier verder op de website van De Volkskrant »
Arnout Brouwers is historicus en chef opinie bij de Volkskrant
Zoals zo vaak is hier de positie en maakbaarheid van de EU ter discussie. Dit is een goede analyse van alle afwegingen die daaraan op deze onduidelijke momenten ten grondslag kunnen liggen.
Maar minder relevant als je weet dat de EU niet aan de tekentafel is ontstaan. Er is geen masterplan; het is een cirkel en geen pijl. Tot nu toe is dat ook al 70 jaar de kracht van de EU: zo goed mogelijk inspelen op ontwikkelingen binnen en buiten de EU en daar haalbare oplossingen voor creëren.
Geen brute kracht dus, of dogma’s, maar flexibiliteit en aanpassingsvermogen: de EU als sociale innovatie.